Vật Lí 6 Bài 14: Mặt phẳng nghiêng được Trường Cao đẳng nghề Thừa Thiên Huế biên soạn hy vọng sẽ là là tài liệu hữu ích giúp các em nắm vững kiến thức bài học và đạt kết quả tốt trong các bài thi, bài kiểm tra trên lớp.
Tóm tắt lý thuyết Vật Lí 6 Bài 14
Mặt phẳng nghiêng là gì?
Mặt phẳng nghiêng là một mặt phẳng được đặt có độ nghiêng so với mặt đất.
Tác dụng của mặt phẳng nghiêng
– Dùng mặt phẳng nghiêng có thể kéo (đẩy) vật lên với lực nhỏ hơn trọng lượng của vật.
– Mặt phẳng càng nghiêng ít, thì lực cần để kéo vật trên mặt phẳng đó càng nhỏ.
Phương pháp giải
1. Cách xác định độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng
Để xác định độ nghiêng của mặt phẳng ta căn cứ vào tỷ số 
Trong đó h là độ cao và 
là chiều dài của mặt phẳng nghiêng (h và phải cùng một đơn vị).
Nếu tỷ số đó càng lớn thì độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng lớn và ngược lại.
2. Các cách làm giảm độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng
Dựa vào tỷ số
:
– Với độ cao h không đổi, muốn làm giảm độ nghiêng thì ta tăng chiều dài
của mặt phẳng nghiêng.
– Với chiều dài
của mặt phẳng nghiêng không đổi, muốn làm giảm độ nghiêng của nó thì ta giảm độ cao h.
3. Lưu ý
Đường đi trên mặt phẳng nghiêng không phải là chỉ trên một đường thẳng mà có thể là trên những đường ngoằn ngoèo hay những đường gấp khúc.
Giải bài tập SGK Vật Lí 6 Bài 14
Bài C1 (trang 45 SGK Vật Lý 6)
– Đo trọng lượng của vật P = F1 và ghi kết quả vào bảng 14.1
– Đo lực kéo vật F2 trên mặt phẳng nghiêng có độ nghiêng khác nhau:
+ Lần 1: Dùng tấm ván có độ dài ngắn nhất và lắp thí nghiệm như hình trong hình 14.2. Cầm lực kéo vật lên từ từ dọc theo mặt phẳng nghiêng. Đọc và ghi số chỉ của lực kế vào bảng 14.1
+ Lần 2: Tìm cách làm giảm độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng. Lặp lại thí nghiệm và ghi tiếp số chỉ của lực kế vào bảng.
+ Lần 3: Tiếp tục làm giảm độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng. Lặp lại thí nghiệm và ghi tiếp số chỉ của lực kế vào bảng.
| Lần đo | Mặt phẳng nghiêng | Trọng lượng của vật: P = F1 | Cường độ của lực kéo vật F2 |
| Lần 1 | Độ nghiêng lớn | F1 = …N | F2 = …N |
| Lần 2 | Độ nghiêng vừa | F2 = …N | |
| Lần 3 | Độ nghiêng nhỏ | F2 = …N |
Lời giải:
Học sinh tự làm thí nghiệm rồi điền kết quả thu được vào bảng.
Ví dụ kết quả thu được như sau:
| Lần đo | Mặt phẳng nghiêng | Trọng lượng của vật: P = F1 | Cường độ của lực kéo vật F2 |
| Lần 1 | Độ nghiêng lớn | F1 = 5N | F2 = 4,7N |
| Lần 2 | Độ nghiêng vừa | F2 = 4,1N | |
| Lần 3 | Độ nghiêng nhỏ | F2 = 3,4N |
Bài C2 (trang 45 SGK Vật Lý 6)
Trong thí nghiệm ở hình 14.2 em đã làm giảm độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng bằng cách nào?
Lời giải:
Ta có thể làm giảm độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng bằng cách:
– Giảm độ cao đầu của mặt phẳng nghiêng.
– Tăng độ dài của mặt phảng nghiêng.
– Giảm độ cao đầu mặt phẳng nghiêng đổng thời tăng độ dài của mặt phẳng nghiêng.
Bài C3 (trang 45 SGK Vật Lý 6)
Nêu hai thí dụ về sử dụng mặt phẳng nghiêng.
Lời giải:
– Người công nhân có thể dùng tấm ván để tạo mặt phẳng nghiêng và chuyển dễ dàng các thùng dầu nhớt nặng lên (xuống) xe
– Người Ai Cập đã biết đắp những con đường dốc để di chuyển những khối đá lớn lên cao trong quá trình xây dựng kim tự tháp
Bài C4 (trang 45 SGK Vật Lý 6)
Tại sao đi lên dốc càng thoai thoải càng dễ hơn?
Lời giải:
Do tính chất của mặt phẳng nghiêng “mặt phẳng càng nghiêng ít, thì lực để kéo vật trên mặt phẳng đó càng nhỏ” nên đi lên càng thoai thoải càng dễ dàng hơn
Bài C5 (trang 45 SGK Vật Lý 6)
Ở hình 14.3 chú Bình đă dùng một lực 500N để đưa một thùng phuy nặng 2000N từ mặt đất lên xe ôtô. Nếu sử dụng một tấm ván dài hơn thì chú Bình dùng lực nào có lợi hơn trong các lực sau đây?
a) F = 2000N
b) F > 500N
c) F < 500N
d) F = 500N
Hãy giải thích câu trả lời của em.
Lời giải:
Nếu dùng tấm ván dài hơn tấm ván đã dùng, chú Bình nên dùng lực F < 500N để đưa thùng phuy nặng 2000N từ mặt đất lên xe ôtô. Vì lúc đầu dùng tấm ván ngắn với lực 500N chú Bình đã đưa được vật lên xe. Nay dùng tấm ván dài hơn nên độ dốc ít hơn độ dốc lúc đầu, do đó lực đẩy vật bây giờ phải nhỏ hơn lực đẩy lúc đầu
Câu hỏi Trắc nghiệm Vật Lí 6 Bài 14: Mặt phẳng nghiêng có đáp án
Bài 1: Trong các cách sau, cách nào không làm giảm được độ nghiêng của mặt phẳng nghiêng?
A. tăng chiều dài của mặt phẳng nghiêng.
B. giảm chiều dài của mặt phẳng nghiêng.
C. giảm chiều cao kê của mặt phẳng nghiêng.
D. tăng chiều dài của mặt phẳng nghiêng đồng thời giảm chiều cao kê mặt phẳng nghiêng.
Lời giải:
Để giảm góc nghiêng có thể:- Tăng chiều dài của mặt phẳng nghiêng.
– Giảm chiều cao kê của mặt phẳng nghiêng.
– Tăng chiều dài của mặt phẳng nghiêng đồng thời giảm chiều cao kê mặt phẳng nghiêng.
⇒ Đáp án B
Bài 2: Điền từ thích hợp vào chỗ trống: Dùng mặt phẳng nghiêng có thể làm………. tác dụng của lực.
- tăng
- thay đổi hướng
- giảm
- lệch đi
Lời giải:
Dùng mặt phẳng nghiêng có thể làm thay đổi hướng tác dụng của lực.
⇒ Đáp án B
Bài 3: Kết luận nào là đúng khi nói về việc sử dụng mặt phẳng nghiêng để đưa một thùng hàng lên thùng xe ô tô?
A. Lực để kéo vật lên nhỏ hơn trọng lượng của thùng hàng.
B. Lực để kéo vật lên bằng trọng lượng của thùng hàng.
C. Lực để kéo vật lên lớn hơn trọng lượng của thùng hàng.
D. Lực để kéo vật lên có cường độ bất kì.
Lời giải:
Khi sử dụng mặt phẳng nghiêng để đưa một thùng hàng lên thùng xe ô tô thì lực để kéo vật lên nhỏ hơn trọng lượng của thùng hàng.
⇒ Đáp án A
Bài 4: Khi dùng mặt phẳng nghiêng
A. trọng lượng của vật giảm đi.
B. hướng của trọng lượng thay đổi.
C. cả hướng và độ lớn của trọng lực thay đổi.
D. trọng lượng của vật không thay đổi.
Lời giải:
Khi dùng mặt phẳng nghiêng, trọng lượng của vật không thay đổi
⇒ Đáp án D
Bài 5: Điền từ thích hợp vào chỗ trống: Mặt phẳng nghiêng càng nghiêng ít thì lực cần để kéo vật trên mặt phẳng nghiêng ……..
A. càng giảm
B. càng tăng
C. không thay đổi
D. tất cả đều đúng
Lời giải:
Mặt phẳng nghiêng càng nghiêng ít thì lực cần để kéo vật trên mặt phẳng nghiêng càng giảm
⇒ Đáp án A
Bài 6: Dụng cụ nào sau đây là ứng dụng của mặt phẳng nghiêng?
A. Cái kéo
B. Cầu thang gác
C. Mái nhà
D. Cái kìm
Lời giải:
Cầu thang gác là dụng cụ ứng dụng của mặt phẳng nghiêng
⇒ Đáp án B
Bài 7: Dùng mặt phẳng nghiêng có thể kéo vật lên với lực kéo
A. xấp xỉ hơn trọng lượng của vật.
B. đúng bằng hơn trọng lượng của vật.
C. nhỏ hơn trọng lượng của vật.
D. lớn hơn trọng lượng của vật.
Lời giải:
Dùng mặt phẳng nghiêng có thể kéo vật lên với lực kéo nhỏ hơn trọng lượng của vật.
⇒ Đáp án C
Bài 8: Dùng mặt phẳng nghiêng để đưa một vật nặng lên cao, có thể
A. làm thay đổi phương của trọng lực tác dụng lên vật.
B. làm giảm trọng lượng của vật.
C. kéo vật lên với lực kéo nhỏ hơn trọng lượng của vật.
D. kéo vật lên với lực kéo lớn hơn trọng lượng của vật.
Lời giải:
Dùng mặt phẳng nghiêng để đưa một vật nặng lên cao, có thể kéo vật lên với lực kéo nhỏ hơn trọng lượng của vật
⇒ Đáp án C
Bài 9: Sàn nhà cao hơn mặt đường 50 cm. Để đưa một chiếc xe máy từ mặt đường vào nhà, người ta có thể sử dụng mặt phẳng nghiêng có độ dài và độ cao h nào sau đây?
- < 50 cm, h = 50 cm.
- = 50 cm, h = 50 cm
- > 50 cm, h < 50 cm
- > 50 cm, h = 50 cm
Lời giải:
Để đưa một chiếc xe máy từ mặt đường vào nhà, người ta có thể sử dụng mặt phẳng nghiêng có độ dài > 50 cm, độ cao h = 50 cm
⇒ Đáp án D
Bài 10: Biết độ dài của mặt phẳng nghiêng lớn hơn độ cao bao nhiêu lần thì lực dùng để kéo vật lên cao có thể nhỏ hơn trọng lượng của vật bấy nhiêu lần. Muốn kéo một vật nặng 2000N lên cao 1,2m với lực kéo 500N thì phải dùng mặt phẳng nghiêng có độ dài bằng bao nhiêu?
A. > 4,8 m
B. < 4,8 m
C. = 4 m
D. = 2,4 m
Lời giải:
Lực kéo nhỏ hơn 4 lần, vậy chiều dài phải lớn hơn chiều cao h là 4 lần tức là > 4.1,2 = 4,8 m
⇒ Đáp án A
******************
Trên đây là nội dung bài học Vật Lí 6 Bài 14: Mặt phẳng nghiêng do Trường Cao đẳng nghề Thừa Thiên Huế biên soạn bao gồm phần lý thuyết, giải bài tập và các câu hỏi trắc nghiệm có đáp án đầy đủ. Hy vọng các em sẽ nắm vững kiến thức về Mặt phẳng nghiêng. Chúc các em học tập thật tốt và luôn đạt điểm cao trong các bài thi bài kiểm tra trên lớp.
Biên soạn bởi: Trường Cao đẳng nghề Thừa Thiên Huế
