Vị ngữ là gì?
Vị ngữ cũng giống như chủ ngữ, là một thành phần chính của câu và là thành phần bắt buộc phải có để câu có cấu trúc hoàn chỉnh và diễn đạt được ý trọn vẹn. Đây là bộ phận thứ hai trong câu, nêu hoạt động, trạng thái, tính chất, đặc điểm,… của con người, sự vật, tượng được nêu trong câu. Vị ngữ là bộ phận chính có thể được kết hợp cùng với các trạng ngữ chỉ quan hệ thời gian và trả lời các câu hỏi: Là gì? Làm gì? Như thế nào? Vị ngữ thường là một động từ hoặc một cụm động từ, là tính từ hoặc một cụm tính từ, một danh từ hoặc một cụm danh từ. Trong một câu có thể có một hay nhiều vị ngữ. Thông thường trong một câu vị ngữ đứng sau chủ ngữ. Tuy nhiên trong trường hợp đảo ngữ thì vị trí của vị ngữ có thể thay đổi.
Ví dụ:
- Con chó con đang ngủ (đang ngủ ở đây là vị ngữ).
- Quán cà phê này đẹp quá (đẹp quá sẽ là vị ngữ)
- Chiếc ghế này gỗ còn tốt lắm (gỗ còn tốt lắm ở đây sẽ là vị ngữ và là một cụm chủ – vị. Trong đó, gỗ là chủ ngữ, còn tốt lắm sẽ là vị ngữ).
Vị ngữ trong tiếng anh là gì?
Trong tiếng anh vị ngữ được gọi là tân ngữ (object), dùng để diễn tả hoạt động, tính chất của chủ ngữ giúp người nghe/đọc có thể hiểu rõ câu hơn.
Ví dụ: I like reading book (Tân ngữ)
Vị ngữ đóng vai trò là:
- Cụm động từ. Ví dụ: He runs.
- Cụm danh từ. Ví dụ: In the morning, I eat an apple.
- Đại từ. Ví dụ: Don’t talk to me.
- Mệnh đề that. Ví dụ: I remember that I brought the key.
Cấu tạo của vị ngữ trong câu
Khi xét về phương diện cấu tạo của vị ngữ trong câu thì cũng như chủ ngữ, vị ngữ có thể là một từ, cũng có thể là một hay nhiều cụm từ hoặc cũng có khi là một cụm tiểu cú.
Vị ngữ có thể xem là thành phần chính và rất quan trọng trong câu, vị ngữ tác động đến toàn bộ sắc thái, ý nghĩa của câu. Vị ngữ là trung tâm tổ chức của câu và cũng chính vì thế vị ngữ có nhiều vấn đề phức tạp hơn so với chủ ngữ. Chính vì vị ngữ tác động đến toàn bộ sắc thái và ý nghĩa của câu dẫn tới rất ít khi ta thấy vị ngữ vị lược bỏ trong câu (khác với trường hợp chủ ngữ hiểu ngầm hoặc chủ ngữ zero)
Vị trí, dấu hiệu nhận biết về vị ngữ trong câu
Thông thường vị ngữ sẽ đứng sau chủ ngữ (hoặc trạng ngữ) và thường đứng ở bộ phần phía sau của câu.
Vị ngữ là thành phần trả lời cho các câu hỏi như là gì, làm gì, như thế nào. Ngoài ra, có môt phương pháp đơn giản hơn là các em học sinh cũng có thể nhận biết vị ngữ thông qua các từ nối với chủ ngữ
Ví dụ: Chú mèo này là con mèo quý giá nhất của anh ấy.
→ Cụm từ con mèo quý giá nhất của anh ấy là vị ngữ của câu.
Phân biệt chủ ngữ và vị ngữ trong Tiếng Việt
Chủ ngữ: Luôn đứng trước động từ và vị ngữ và trả lời cho các câu hỏi: Ai?, Cái gì?, Con gì?, Vật gì?,…
Ví dụ: Chó (Chủ ngữ) là loài động vật trung thành nhất. Chủ ngữ Chó được dùng để trả lời cho câu hỏi “Con gì là động vật trung thành nhất?”.
Vị ngữ: Đứng sau chủ ngữ và động từ. Thường trả lời các câu hỏi: Là gì?, Như thế nào?, Cái gì?, Làm gì?,…
Ví dụ: An là thầy giáo dạy tiếng Anh (Vị ngữ). Câu ví dụ trên, sẽ trả lời cho câu hỏi An làm gì?
Cách xác định đúng chủ ngữ, vị ngữ trong câu
- Cách nhận biết chủ ngữ: Thành phần này thường được dùng để trả lời cho câu hỏi về ai, con gì, cái gì, sự vật gì hoặc hiện tượng gì?
Ví dụ: Yến là người bạn thân nhất của tôi. Vậy thì Yến ở đây sẽ là chủ ngữ để trả lời cho câu hỏi “ai” là người bạn thân nhất của tôi.
- Cách nhận biết vị ngữ: Vị ngữ sẽ trả lời cho nhóm câu hỏi liên quan đến là gì, làm gì, như thế nào. Ngoài ra, bạn cũng có thể nhận biết được vị ngữ thông qua từ là để nối với chủ ngữ.
Ví dụ: Cún là chú chó mà tôi yêu quý nhất. Chú chó mà tôi yêu quý nhất sẽ là vị ngữ trả lời cho câu hỏi cún là ai.
Có thể thấy rằng cách xác định chủ ngữ, vị ngữ trong câu không quá khó đúng không nào các bạn. Chỉ cần nắm vững kiến thức và vận dụng cách nhận biết mà chúng tôi đã chia sẻ ở trên một cách khoa học để luyện tập thành thạo dạng bài này là có thể làm bài kiểm tra một cách tự tin rồi.
Tất tần tật về vị ngữ
Bài tập luyện tập
Bài 1: Chỉ ra các lỗi sai trong các câu sau đây và sửa lại cho đúng:
- Những câu chuyện cổ tích huyền bí mà mỗi buổi tối trước khi đi ngủ mẹ vẫn kể cho tôi
- Với kết quả học tập tiến bộ vượt bậc trong thời gian ngắn ấy đã khiến bố mẹ vô cùng vui lòng.
- Bạn Minh Anh – lớp phó học tập lớp tôi.
- Qua văn bản “Vượt thác” cho thấy vẻ đẹp trong hình ảnh của người lao động lao động trên nền thiên nhiên hùng vĩ
Hướng dẫn giải
Lỗi sai của câu do thiếu vị ngữ -> Sửa lại: Những câu chuyện cổ tích huyền bí mà mỗi buổi tối trước khi đi ngủ mẹ vẫn kể cho tôi giờ đây vẫn in sâu trong tâm trí.
Lỗi sai của câu do thiếu chủ ngữ -> Sửa lại: Với kết quả học tập tiến bộ vượt bậc trong thời gian ngắn ấy, bạn tôi – Thắng khiến bố mẹ vô cùng vui lòng.
Lỗi sai của câu do thiếu vị ngữ -> Sửa lại: Bạn Minh Anh – lớp phó học tập lớp tôi luôn quan tâm và sát sao với tình hình học tập của các bạn trong lớp
Lỗi sai của câu do thiếu chủ ngữ -> Sửa lại: Qua văn bản “Vượt thác”, tác giả đã cho chúng ta thấy vẻ đẹp trong hình ảnh của người lao động lao động trên nền thiên nhiên hùng vĩ.
Bài 2: Bổ sung thêm chủ ngữ, vị ngữ thích hợp vào những chỗ trống để tạo thành một câu hoàn chỉnh
- Khi những bông hoa phượng vĩ nở đỏ rực một góc trời, khi những tiếng ve rộn rã được cất lên,…….
- Mỗi buổi chiều khi tan học,…..
- Trên nền trời của mùa thu trong vắt ấy,…..
- Giữa dòng chảy mênh mông của biển,…..
Hướng dẫn giải
- Khi những bông hoa phượng vĩ nở đỏ rực một góc trời, khi những tiếng ve rộn rã được cất lên, không khí trong lớp tôi trở nên rộn ràng khi biết hè đã tới.
- Mỗi buổi chiều khi tan học, chúng tôi lại tụ tập nhau ở sau cổng trường trước khi đi về.
- Trên nền trời của mùa thu trong vắt ấy, những đám mây trôi giống như những chú cừu đang rong chơi trong gió
- Giữa dòng chảy mênh mông, những con thuyền ở bến đỗ đang căng buồm chuẩn bị ra khơi.
********************
