Zn + HNO3 → Zn(NO3)2 + NH4NO3 + H2O

Zn + HNO₃ → Zn(NO₃)₂ + NH₄NO₃ + H₂O được Trường Cao đẳng nghề Thừa Thiên Huế biên soạn hướng dẫn các bạn học sinh viết và cân bằng phản ứng Zn tác dụng HNO₃ loãng sản phẩm thu được muối NH₄NO₃. Hy vọng với hướng dẫn chi tiết các bước cân bằng các bạn học sinh sẽ biết cách vận dụng làm các dạng bài tập tương tự. Mời các bạn tham khảo.

1. Phương trình phản ứng Zn tác dụng HNO₃ 

4Zn + 10HNO₃ → 4Zn(NO₃)₂ + NH₄NO₃ + 3H₂O

2. Hướng dẫn chi tiết cân bằng phản ứng Zn tác dụng HNO₃ 

4Zn + 10HNO₃ → 4Zn(NO₃)₂ + NH₄NO₃ + 3H₂O

3. Điều kiện phản ứng xảy ra giữa Zn và HNO₃

Nhiệt độ thường

4. Phương trình ion rút gọn Zn + HNO₃

Phương trình phân tử phản ứng Zn tác dụng HNO₃

4Zn + 10HNO₃ → 4Zn(NO₃)₂ + NH₄NO₃ + 3H₂O

Phương trình ion rút gọn:

4Zn + 10H⁺ + NO₃^– → 4Zn²⁺ + NH₄⁺ + 3H₂O

5. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1. Cho hỗn hợp gồm AlCl₃ và ZnCl₂ tác dụng với dung dịch NH₃ dư thu được kết tủa X. Lọc lấy X rồi đem nung thu được chất rắn Y. Cho khí H₂ dư đi qua Y nung nóng thu được chất rắn gồm

A. Al và Zn

B. Al₂O₃

C. Al và ZnO

D. Al₂O₃ và Zn

Đáp án C

AlCl₃ + 3NH₃ + 6H₂O → Al(OH)₃ + 3NH₄Cl

ZnCl₂ + 2NH₃ + 2H₂O → Zn(OH)2 + 2NH₄Cl

Zn(OH)₂ + NH₃ dư → [Zn(NH₃)₆](OH)₂

Câu 2. Cho phương trình hóa học: Zn + HNO₃ → Zn(NO₃)₂ + NH₄NO₃ + H₂O

Tổng hệ số của phương trình là

A. 22.

B. 24.

C. 25.

D. 26.

Đáp án A: 4Zn + 10HNO₃ → 4Zn(NO₃)₂ + NH₄NO₃ + 3H₂O

Câu 3. Hoà tan hết hỗn hợp X gồm Zn và ZnO trong dung dịch HNO₃ loãng dư thấy không có khí bay ra và trong dung dịch chứa 113,4 gam Zn(NO₃)₂ và 8 gam NH₄NO₃. Phần trăm khối lượng Zn trong X là

A. 33,33%

B. 66,67%

C. 61,61%

D. 50,00%

Đáp án C

n_Zn(NO3)2 = 0,6 mol; n_NH4NO3 = 0,1 mol

ZnO tác dụng với HNO₃ không sinh ra sản phẩm khử vì đã đạt số oxi hóa tối đa

Bảo toàn e: 2.n_Zn = 8.n_NH4NO3 → n_Zn = 4.0,1 = 0,4 mol

Bảo toàn nguyên tố Zn: n_Zn(NO3)2 = n_Zn + n_ZnO → n_ZnO = 0,6 – 0,4 = 0,2 mol

%m_Zn = (0,4.65)/(0,4.65 + 0,2.81).100%=61,61%

Đáp án cần chọn là: C

Câu 4. Hòa tan hoàn toàn 13,00 gam Zn trong dung dịch HNO₃ loãng, dư thu được dung dịch X và 0,448 lít khí X duy nhất (đktc). Cô cạn dung dịch X thu được 39,8 gam chất rắn. Khí X là:

A. NO₂

B. N₂

C. N₂O

D. NO

Đáp án B

Chất rắn khan thu được chứa Zn(NO₃)₂ và có thể có NH₄NO₃.

Ta có: n_Zn(NO3)2 = n_Zn = 0,2 mol

Giả sử 1 phân tử khí trao đổi n electron.

BT electron: n _{e cho} = n e nhận → 2n_Zn = 8n_NH4NO3 + n.n khí → 2.0,2 = 8.0,025 + n.0,02

→ n = 10 → X là N₂

Câu 5. Hợp chất nào sau đây được dùng trong y học để làm thuốc giảm đau dây thần kinh và chữa bệnh eczema?

A. ZnO

B. FeO

C. CuO

D. NiO

Đáp án A

Câu 6. Cho m gam bột Zn vào 500 ml dung dịch Fe₂(SO₄)₃ 0,24M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng dung dịch tăng thêm 9,6 gam so với khối lượng dung dịch ban đầu. Giá trị của m là

A. 29,25.

B. 48,75.

C. 32,50.

D. 20,80.

Đáp án D

nFe₂(SO₄)₃ = 0,24.0,5 = 0,12mol

n_Fe³⁺= 0,24 mol

Zn + 2Fe³⁺ → Zn²⁺ + 2Fe²⁺

0,12….0,24…………….0,24

Zn + Fe²⁺ → Zn²⁺ + Fe

x……………………x

→ m^{dd tăng} = m_Zn – m_Fe= 65.(0,12 + x) – 56x = 9,6 → x = 0,2

→ n_{Zn ban đầu} = 0,12 + 0,2 = 0,23 mol

→ m_Zn = 0,32.65 = 20,8 gam

Câu 7. Tiến hành các thí nghiệm sau:

(1) Cho Zn vào dung dịch Fe₂(SO₄)₃ dư.

(2) Cho bột Mg vào lượng dư dung dịch HCl.

(3) Dẫn khí H₂ dư qua ống sứ chứa bột Fe₂O₃ nung nóng.

(4) Cho Ca vào lượng dư dung dịch CuSO₄.

(5) Cho dung dịch Fe(NO₃)₂ vào dung dịch AgNO₃.

Sau khi kết thúc các phản ứng, số thí nghiệm thu được kim loại là

A. 4

B. 2

C. 3

D. 1

Đáp án B

(1) Zn + Fe₂(SO₄)₃ dư → ZnSO₄ + 2FeSO₄ → không thu được kim loại

(2) Mg + 2HCl dư → MgCl₂ + H₂ → không thu được kim loại

(3) H₂ dư + Fe₂O₃ → Fe + H₂O → thu được kim loại Cu

(4) Ca + 2H₂O → Ca(OH)₂ + H₂

CuSO₄ + Ca(OH)₂ → Cu(OH)₂ + CaSO₄

→ không thu được kim loại

(5) Fe(NO₃)₂ + AgNO₃ → Fe(NO₃)₃ + Ag → thu được kim loại Ag

Vậy có 2 thí nghiệm thu được kim loại sau phản ứng là (3) và (5)

Câu 8. Để khử hoàn toàn hỗn hợp FeO và ZnO thành kim loại cần 4,48 lít H₂ (đktc). Nếu đem hỗn hợp kim loại thu được hòa tan hoàn toàn bằng dung dịch HCl thì thể tích H₂ (đktc) thu được là:

A. 4,48 lít

B. 2,24 lít

C. 3,36 lít

D. 1,12 lít

Đáp án A

n_{hh oxit} = n_H2 = n_{hh kim loại} = 0,2 mol

Khi hoà tan hỗn hợp kim loại cùng hóa trị II vào axit thì:

n_H2 = n_{hh kim loại} = 0,2 mol

V_H2 = 22,4.0,2 = 4,48 lít

Câu 9. Cho m gam hỗn hợp hai kim loại Fe, Zn tác dụng hết với 200 ml dung dịch HCl 1,6M thoát ra 3,36 lít (đktc) khí H₂. Dung dịch thu được có giá trị pH là (bỏ qua các quá trình thuỷ phân của muối)

A. 2.

B. 7.

C. 4.

D. 1.

Đáp án D

n_khí = 0,15 mol → n_{HCl pư} = 2.n_khí = 0,3 mol

n_{HCl dư} = 0,2.1,6 – 0,3 = 0,02 mol

→ C_{M (HCl dư)} = 0,02 : 0,2 = 0,1M → pH = 1.

Câu 10. Cho 500ml dung dịch NaOH 1M tác dụng với 200 ml dung dịch ZnSO₄ 1M, sau phản ứng thu được a gam kết tủa . Giá trị của a là

A. 9,425.

B. 8,425.

C. 7,425.

D. 14,855

Đáp án D

n_OH– = n_NaOH = 0,5.1 = 0,5 mol

n_Zn2+ = n_ZnCl2 = 0,2.1 = 0,2 mol

Phương trình hóa học:

2NaOH  + ZnSO₄ → Zn(OH)₂↓  + Na₂SO₄ (1)

(0,5)        (0,2)     (0,2 mol)

NaOH dư 0,1 mol, tiếp tục có phản ứng:

2NaOH  + Zn(OH)₂  → Na₂[Zn(OH)₄] (2)

(0,1)         (0,1 mol)

Sau phản ứng (1) và (2) n↓ = 0,2 – 0,05 = 0,15 mol

→ m↓ = a = 0,15.99 = 14,85 g

Câu 11. Cho V lít dung dịch NaOH 2M vào 500ml dung dịch ZnCl₂ 0,4M, sau phản ứng thu được 9,9 gam kết tủa. Giá trị của V là

A. 0,1 hoặc 0,3.

B. 0,1.

C. 0,05.

D. 0,05 và 0,15.

Đáp án A

n_OH– = n_NaOH = 2V mol

n_Zn2+ = n_ZnCl2 = 0,5. 0,4 = 0,2 mol

n↓ = 9,9/99 = 0,1 mol

Phương trình hóa học

2NaOH + ZnCl₂ → Zn(OH)₂↓ + 2NaCl (1)

2NaOH + Zn(OH)₂ → Na₂[Zn(OH)₄] (2)

Ta có: n↓ = 0,1 < n_Zn2+ → Có 2 trường hợp xảy ra

Trường hợp 1: NaOH hết; ZnCl₂ dư

Theo (1) → n_OH– = 2n↓ = 0,2 mol

→ V = 0,2 : 2 = 0,1 lít

Trường hợp 2: NaOH và ZnCl₂ đều hết và kết tủa tan một phần.

Theo (1) và (2) → nOH- = 4n_Zn²⁺ – 2n↓ = 0,6 mol

→ V = 0,6 : 2 = 0,3 lít

Vậy thể tích dung dịch NaOH 2M cần dùng là 0,1 lít hoặc 0,3 lít.

Câu 12. Cho một lượng bột Zn vào dung dịch X gồm FeCl₂ và CuCl₂. Khối lượng chất rắn sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn nhỏ hơn khối lượng bột Zn ban đầu là 0,5 gam. Cô cạn phần dung dịch sau phản ứng thu được 13,6 gam muối khan. Tổng khối lượng các muối trong X là

A.13,1 gam.

B.17,0 gam.

C.19,5 gam.

D.14,1 gam.

Đáp án A

m_{dd tăng} = m_{rắn giảm} = 0,5 gam → mdd ban đầu = 13,6 – 0,5 = 13,1 gam

Câu 13. Cho 5,62 gam hỗn hợp gồm 3 oxit Fe₂O₃, MgO, ZnO tan vừa đủ trong 600ml dung dịch H₂SO₄ 0,1M thì khối lượng muối sunfat khan tạo thành là:

A. 5,33 gam

B. 5,21 gam

C. 10,42 gam

D. 5,68 gam.

Đáp án C

n_H2SO4 = 0,06 (mol)

Áp dụng phương pháp tăng giảm khối lượng:

m_muối = m_oxit + 0,06.( 96 – 16) = 5,62 + 0,06.80 = 10,42 gam

Câu 14. Oxi hóa hoàn toàn 30,2 gam hỗn hợp bột các kim loại Cu, Zn, Al bằng oxi thu được 44,6 gam hỗn hợp các oxit. Cho lượng oxit này tan trong dung dịch HCl. Khối lượng muối khan thu được là:

A. 47,05

B. 63,90

C. 94,10

D. 37,30

Đáp án C

m_O(oxit) = m_oxit – m kim loại = 44,6 – 30,2 = 14,4 gam

nO(oxit) = 0,9 mol → n_Cl-= 2.0,9 = 1,8 mol

m _muối= m_{kim loại} + m_Cl-= 30,2 + 1,8.35,3 = 94,1 gam

………………………………………….

Mời các bạn tham khảo thêm tài liệu liên quan

Trường Cao đẳng nghề Thừa Thiên Huế đã gửi tới bạn Zn + HNO₃ → Zn(NO₃)₂ + NH₄NO₃ + H₂O được Trường Cao đẳng nghề Thừa Thiên Huế biên soạn. Nội dung tài liệu giúp các bạn biết cách viết và cân bằng phương trình phản ứng khi cho Zn tác dụng với HNO3 loãng, sản phẩm sau phản ứng thu được muối NH₄NO₃.

Các bạn có thể các em cùng tham khảo thêm một số tài liệu liên quan hữu ích trong quá trình học tập như: Giải bài tập Hóa 12, Giải bài tập Toán lớp 12, Giải bài tập Vật Lí 12 ,….

Ngoài ra, Trường Cao đẳng nghề Thừa Thiên Huế đã thành lập group chia sẻ tài liệu ôn tập THPT Quốc gia miễn phí trên Facebook: Tài liệu học tập lớp 12 Mời các bạn học sinh tham gia nhóm, để có thể nhận được những tài liệu, đề thi mới nhất.